نام‌اش مدرسه، رسم‌اش تجارت/ آیا با توسعه مدارس غیردولتی، خصوصی‌سازی نظام تعلیم و تربیت کشور در دستور کار است؟

تازوما از پشت پرده مدارس غیر دولتی گزارش می‌دهد؛

به گزارش خبرنگار خبرگزاری تازوما، مدرسه خوب، همشاگردی‌های خوب، فضای علمی مناسب، معلمین و کادر آموزشی مجرب و… دغدغه همیشگی والدین یک بچه محصل است؛ اما چیزی که همه این عوامل آموزشی را در بر می‌گیرد، انتخاب مدرسه خوب از سوی والدین یک دانش آموز است.

انتخاب مدرسه خوب امری بسیار مهم و ضروری است که همواره از دغدغه همیشگی اولیا دانش آموزان محسوب می‌شود. مدرسه، جایی است که فرزندان علاوه بر آموختن مطالب علمی، مهارت‌های زندگی اجتماعی و فردی را نیز کسب می‌کنند. به همین دلیل، تصمیم گیری درباره مدرسه‌ای که با شخصیت و نیاز‌های فرزندان هماهنگ باشد، اهمیت بسیار زیادی دارد. انتخاب مدرسه‌ای که بهترین ترکیب را از آموزش علمی و توسعه شخصی فراهم کند، می‌تواند یکی از مهمترین سرمایه‌گذاری‌ها در آینده روشن فرزندان باشد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که امسال یکی از سخت‌ترین سال‌ها برای ثبت‌نام دانش‌آموزان بود تا جایی که مدارس دولتی جایی برای ثبت نام نداشتند و غیر دولتی نیز با اعداد و ارقام نجومی بیشتر شبیه بنگاه‌های اقتصادی بودند. گزارش‌های مردمی ما را برآن داشت تا در این خصوص به کنکاش بپردازیم.

تعرفه رسمی مدارس غیر دولتی

براساس اعلام سازمان مدارس و مراکز غیردولتی شهریه مدارس غیر انتفاعی ۱۴۰۳ – ۱۴۰۴ بین ۱۰ تا ۸۰ میلیون تومان است. طبق اعلام این سازمان تنها یک درصد از مدارس غیردولتی بالای ۸۰ میلیون تومان شهریه دریافت می‌کنند؛ اما بررسی‌ها، گزارش‌های مردمی و پایش میدانی ما چیز دیگری را نشان می‌داد؛ اینکه معدود مدارس غیرانتفاعی بر اساس نرخ مصوب و دستورالعمل فعالیت این مدارس عمل می‌کردند.

برای مثال، قیمت شهریه مدارس در مناطق یک تهران نشان می‌دهد که مدارس صاحب نام برای پایه اول تا ششم هر ترم بیش از۲۰۰ میلیون و برای متوسطه دوم حدود ۵۰۰ میلیون شهریه دریافت می‌کنند.

مدارس لاکچری، شهریه نجومی

برای مثال، یک مدرسه پسرانه مشهور در منطقه زعفرانیه برای هر ترم متوسطه اول  ۴۲۰میلیون شهریه دریافت می‌کند یا مدرسه دخترانه دیگری در منطقه سعادت آباد برای دوره متوسط دوم ۵۰۰ میلیون برای هر ترم شهریه دریافت می‌کند. حتی هنرستانی در رشته فوتبال در منطقه ۱۴ بیش از ۱۰۰میلیون درخواست شهریه کرده بود.

این درحالی است که احمد محمودزاده رئیس سازمان مدارس غیردولتی پیشتر گفته بود شهریه این مدارس متناسب با خدمات و شاخص‌های آموزشی و تربیتی مدارس و به صورت منطقه‌ای در کشور تعیین شده است.

خب سوال اینجاست اولا آیا به شرط استفاده نکردن دانش‌آموزی مثلا از غذا، سرویس و برخی از فوق برنامه‌های دیگر می‌تواند با همان شهریه مصوب در مدرسه ثبت نام کند؟ و دیگر اینکه علاقه شدید این مدارس به ارائه خدمات جانبی از کجا نشات گرفته است؟

پاسخ هر دو سوال به روشنی مشخص است. استفاده از همه خدمات اجباری است؛ و ارائه این خدمات برای مدیران مدرسه سودآور است. درست چیزی شبیه بنگاه‌های اقتصادی و سازوکار فعالیتشان!

اقبال عمومی و دولتی به مدارس غیر دولتی

بررسی‌ها نشان می‌دهد نه مردم به شرط داشتن استطاعت مالی و نه حتی خود نظام تعلیم و تربیت کشور، هیچ یک رغبتی به مدارس دولتی ندارند. حتی میزان و درصد قبولی رتبه‌های برتر کنکور سراسری نشانگر این موضوع است که سهم مدارس غیر دولتی سهم غیر قابل انکار است.

وزیر آموزش و پرورش در همایش کشوری آموزشی، توجیهی روسای ادارات و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی، از کلیدواژه توسعه در مدارس غیردولتی با چنان شور و حرارتی سخن گفت؛ که جای تامل دارد و وقتی از علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش در این خصوص سوال کردیم که آیا توسعه مدارس غیر انتفاعی به معنی خصوصی‌سازی آموزش و پرورش نیست، گفت: آیا ساخت مدرسه امر باطلی است؟ ما قصد داریم در مناطق محروم مدرسه بسازیم آیا این امر باطلی است؟

نبود بازرس و ناظر بر عملکرد مدارس به ویژه مدارس غیر دولتی که با اخذ شهریه نامتعارف از دانش آموزان دیگر از بخش خصوصی فراتر رفته و حالا دیگر به بنگاه‌های اقتصادی می‌مانند

نبود بازرس و ناظر بر عملکرد مدارس به ویژه مدارس غیر دولتی که با اخذ شهریه نامتعارف از دانش آموزان دیگر از بخش خصوصی فراتر رفته و حالا دیگر به بنگاه‌های اقتصادی می‌مانند.

سهم ۴۰درصدی محصلین غیردولتی در کنکور سراسری

طی سالیان اخیر کیفیت آموزشی و نوع سازکار فعالیت مدرسه، نقش بسزایی در کسب رتبه‌های بالای کنکور سراسری داشته است.

در کنکور سراسری ۱۴۰۳ نیز مدارس سمپاد و تیزهوشان ۷۳ درصد از رتبه‌های برتر را در سه گروه آزمایشی به خود اختصاص داده‌اند و در مقابل مدارس عادی‌دولتی که بیش از ۸۰ درصد از دانش‌آموزان کشور در آن حضور دارند، موفق به کسب تنها ۲ داوطلب برتر در کنکور شدند (یعنی 7 درصد داوطلبان برتر) و مابقی یعنی 20 درصد رتبه‌های برتر از مدارس غیردولتی بوده‌اند.

پایش‌ها و پویش‌ها بیانگر این موضوع است که مدارس غیردولتی برای رسیدن به رتبه‌های برتر کنکور خیز برداشته و آمار نیز سهم ۴۰ درصدی مدارس غیردولتی در رتبه‌های برتر شهر تهران را نشان می‌دهد. این آمار در استان‌ها نیز با گستردگی کمتر در حال تکرار است. جایگزینی مدارس غیردولتی برای رسیدن به رتبه‌های برتر کنکور و موفقیت در امتحانات نهایی، اولین گزینه پیش‌روی داوطلبان است.

بنابراین ساماندهی و نظارت بر مدارس غیردولتی یکی از ضروریات اساسی در نظام آموزشی است، چرا که این مدارس نقش مهمی در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان ایفا می‌کنند. با توجه به اینکه تعداد این مدارس رو به افزایش است و بسیاری از خانواده‌ها به دلایل مختلف فرزندان خود را به مدارس غیردولتی می‌فرستند، نظارت دقیق بر کیفیت آموزشی و رعایت استانداردها ضروری است.

یکی از مهم‌ترین دلایل ضرورت ساماندهی، جلوگیری از تبعیض و اختلاف سطح آموزشی میان مدارس غیردولتی و دولتی است. به نظر می‌رسد باید اطمینان حاصل شود که این مدارس، به جای تمرکز صرف بر مسائل مالی، به کیفیت آموزشی، تربیتی و رشد همه‌جانبه دانش‌آموزان اهمیت می‌دهند. علاوه بر این، کنترل شهریه‌ها و هزینه‌های مدارس غیردولتی نیاز به نظارت دقیق دارد تا از افزایش بی‌رویه هزینه‌ها جلوگیری شود و خانواده‌ها دچار فشار مالی نشوند. 

همچنین نظارت بر استخدام معلمان و کارکنان این مدارس باید به دقت صورت گیرد تا از حضور افراد غیرمتخصص جلوگیری شود. در نهایت، ساماندهی مناسب باعث می‌شود که مدارس غیردولتی به عنوان یک بخش تکمیلی و مؤثر در نظام آموزشی کشور عمل کنند و به تحقق عدالت آموزشی کمک کنند.