شب ادراری در بزرگسالان یا نکتوریا (Nocturia) به حالتی گفته می‌شود که فرد در طول شب به دفعات زیاد نیاز به دفع ادرار پیدا می‌کند. این وضعیت نه تنها می‌تواند کیفیت خواب را تحت تاثیر قرار دهد، بلکه نشانه‌ای از مشکلات پزشکی یا سبک زندگی نیز باشد. برای پیشگیری و درمان شب ادراری در بزرگسالان، ابتدا باید دلایل آن را شناسایی کرد.

دلایل شب ادراری در بزرگسالان

شب ادراری ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، که برخی از آن‌ها به مشکلات جسمی و برخی به عادات نادرست زندگی مرتبط هستند. در ادامه به برخی از علل شایع شب ادراری در بزرگسالان می‌پردازیم:

1. مشکلات مثانه: یکی از علل رایج شب ادراری در بزرگسالان، مشکلات مربوط به مثانه است. افزایش حساسیت مثانه یا ضعف عضلات مثانه می‌تواند باعث شود که فرد به دفعات بیشتری نیاز به دفع ادرار پیدا کند.
2. عفونت‌های ادراری: عفونت‌های مجاری ادراری می‌توانند باعث تحریک مثانه و احساس نیاز فوری به دفع ادرار شوند. این مشکل در شب نیز باعث بیدار شدن فرد از خواب و مراجعه به سرویس بهداشتی می‌شود.
3. بیماری‌های مرتبط با پروستات: در مردان، بزرگ شدن پروستات یکی از علل شایع شب ادراری است. پروستات بزرگ می‌تواند به مجاری ادراری فشار وارد کند و باعث تکرر ادرار به خصوص در شب شود.
4. دیابت و مشکلات قند خون: افراد مبتلا به دیابت ممکن است به دلیل افزایش سطح قند خون، به دفعات بیشتری ادرار کنند. این مشکل به ویژه در شب تشدید می‌شود.
5. مصرف داروها: برخی داروها، به خصوص داروهای مدر (دیورتیک‌ها) که برای کنترل فشار خون و مشکلات قلبی تجویز می‌شوند، می‌توانند باعث افزایش حجم ادرار و شب ادراری شوند.

راه‌های درمان شب ادراری در بزرگسالان

درمان شب ادراری به شناسایی علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. برای درمان مؤثر، تغییرات سبک زندگی و درمان‌های دارویی ممکن است لازم باشد.

 

1. تغییرات در عادات مصرف مایعات: یکی از ساده‌ترین روش‌های درمان شب ادراری، کاهش مصرف مایعات به ویژه در ساعات شب است. بهتر است حدود دو ساعت قبل از خواب، از مصرف نوشیدنی‌ها پرهیز شود و به ویژه مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکلی محدود شود.
2. مراجعه به پزشک و مصرف دارو: اگر شب ادراری به دلیل مشکلات پزشکی مانند عفونت‌های ادراری یا بزرگی پروستات باشد، پزشک ممکن است داروهایی تجویز کند که علائم را کاهش دهند. داروهای آنتی کولینرژیک برای کاهش حساسیت مثانه و داروهای آلفا بلاکر برای کاهش فشار پروستات به کار می‌روند.
3. ورزش‌های تقویت عضلات کف لگن: انجام تمرینات کگل که برای تقویت عضلات کف لگن طراحی شده‌اند، می‌تواند به کاهش شب ادراری کمک کند. این تمرینات به ویژه برای افرادی که مشکل ضعف مثانه دارند، مفید است.
4. کنترل بیماری‌های زمینه‌ای: در صورتی که شب ادراری به دلیل دیابت یا بیماری‌های دیگر باشد، کنترل و مدیریت این بیماری‌ها از طریق تغییرات در سبک زندگی و داروهای مناسب می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

تاثیر شب ادراری بر کیفیت زندگی

شب ادراری می‌تواند تاثیرات منفی زیادی بر کیفیت خواب و زندگی افراد بگذارد. قطع خواب مکرر در شب می‌تواند منجر به خواب‌آلودگی در طول روز، کاهش تمرکز، خستگی و حتی مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب شود. علاوه بر این، ممکن است فرد به دلیل شب ادراری از حضور در موقعیت‌های اجتماعی یا سفرهای طولانی پرهیز کند که این مسئله می‌تواند بر روابط اجتماعی او نیز تاثیر بگذارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

شب ادراری در برخی موارد ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. اگر شب ادراری شما مکرر است و با علائمی مانند درد در هنگام دفع ادرار، وجود خون در ادرار یا احساس تشنگی مفرط همراه است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با انجام آزمایشات لازم علت اصلی مشکل را تشخیص داده و درمان مناسبی را تجویز کند.

جمع‌بندی

شب ادراری در بزرگسالان یک مشکل رایج است که می‌تواند به دلیل مشکلات مثانه، پروستات، دیابت یا مصرف برخی داروها ایجاد شود. درمان این مشکل بسته به علت زمینه‌ای آن متفاوت است و می‌تواند شامل تغییرات در سبک زندگی، مصرف دارو و انجام تمرینات عضلات کف لگن باشد. مراجعه به بهترین دکترهای متخصص و فوق تخصص اورولوژی برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است، به خصوص اگر شب ادراری با علائم دیگر همراه باشد.