۱۷ تیر در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم:

در این تقویم وقایع و رویدادهای مهم تاریخی مرتبط با علم و فناوری را مرور خواهیم کرد.

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری تازوما، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۷ تیر اردیبهشت برابر ۷ جولای را ورق می‌زنیم.

***

کارو لوکاس

۱۷ تیر ۱۳۸۹ خورشیدی، کارو لوکاس قوکاسیان مهندس برق و الکترونیک، استاد دانشگاه تهران و مخترع ایرانی ارمنی‌تبار درگذشت. سال ۱۹۷۳ لوکاس از دانشگاه تهران در رشته برق و الکترونیک در مقطع کارشناسی فارغ‌التخصیل شد و پس‌از آن به آمریکا رفت و سال ۱۹۷۶ از گروه مهندسی برق و علوم رایانه دانشگاه برکلی کالیفرنیا با گرایش مهندسی کنترل مدرک دکتری گرفت. او بنیانگذار و مدیر «قطب کنترل و پردازش هوشمند» دانشکده مهندسی برق دانشگاه تهران و مدیر پژوهشگاه دانش‌های بنیادی بود. لوکاس در حوزه‌های محاسبه‌های زیستی، هوش محاسباتی، سامانه‌های نامشخص، کنترل هوشمند، شبکه‌های عصبی، سامانه چندعامله، داده‌کاوی، پیش‌بینی سری‌های زمانی، الگوسازی مالی و مدیریت دانش، منطق فازی، بهینه‌سازی تکاملی و الگوسازی‌های عاطفی فعال بود و از این رو، او را اغلب با لقب پدر دانش رباتیک و هوش‌مصنوعی ایران می‌شناسند.

غلامرضا سحاب

۱۷ تیر ۱۳۹۹ خورشیدی، غلامرضا سحاب، نقشه‌نگار و جغرافی‌دان ایرانی درگذشت. او پسر عباس سحاب، بنیان‌گذار دانش نقشه‌نگاری به شیوه نوین در ایران و همچنین بنیان‌گذار موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی ایران است. اصول علم جغرافیا: جغرافیای محمد صفی‌خان نسخه برابر اصل (شناخت از سه کتاب درسی جغرافیایی)، اسناد تصویری کلات نادری و سرخس، اولین نقشه برجسته نمای جمهوری اسلامی ایران، نقشه گردشگری ایران، نقشه جهان‌نما با متن فارسی و دومین اطلس جغرافیایی دوره قاجار ازجمله آثار غلامرضا سحاب به‌شمار می‌روند.

لاله و لادن

۱۷ تیر ۱۳۸۲ خورشیدی، لاله و لادن بیژنی، دوقلوهای به‌هم‌چسبیده ایرانی درگذشتند. لاله و لادن در سال ۱۳۵۲ به‌دنیا آمدند. نام لاله و لادن را بهزیستی برای آن دو انتخاب کرد. سال ۱۳۵۴ دکتر علیرضا صفاییان آن دو را به فرزندی پذیرفت. آنها در رشته حقوق دانشگاه تهران تحصیل کردند و باوجود مدرک کارشناسی و مسلط به زبان انگلیسی به‌دلیل اینکه به هم چسبیده بودند نتوانستند کار پیدا کنند و تصمیم گرفتند به هر قیمتی از هم جدا شوند. دکتر مجید سمیعی در سال ۱۹۸۸ گفته بود که عمل جداسازی این دوقلوها بسیار پر خطر است. لاله و لادن در سال ۱۳۸۲ در بیمارستان رافلز سنگاپور تحت گروهی شامل ۳۵ متخصص، ۵ جراح اعصاب، ۱ متخصص جراحی عروق، ۶ متخصص جراحی پلاستیک، ۸ رادیولوژیست و در مجموع ۱۲۵ نفر پزشک تحت عمل جداسازی قرار گرفتند. اما این عمل موفق نبود و آن دو بعد از ۵۲ ساعت عمل جراحی جان باختند.

نتی ماریا استیونز

۷ جولای ۱۸۶۱ میلادی برابر با ۱۷ تیر ۱۲۴۰ خورشیدی، نتی ماریا استیونز، ژنتیک‌دان و نسل‌شناس آمریکایی در سال آغاز جنگ داخلی به‌دنیا آمد. او باوجود شرایط سخت و فرصت‌های تحصیلی محدود زنان، یکی از اولین زنان آمریکایی بود که به‌دلیل مشارکت در تحقیقات علمی به شهرت رسید. در مقام یک زیست‌شناس سلولی و متخصص ژنتیک، سهم بزرگ او در علم به عنوان یکی از اولین دانشمندانی بود که دریافت جنسیت با تفاوت واحد بین دو گروه اسپرم که با یا بدون وجود یک کروموزوم ایکس هستند تعیین می‌شود. به‌عبارتی دیگر، او به‌همراه ادموند بیچر ویلسون، جانورشناس و ژنتیک‌دان آمریکایی، نخستین دانشمندانی در تاریخ بودند که اساس کروموزومی جنسیت را توصیف کردند.