وقتی ۵ هزار نفر پای یک مداح می‌ایستند؛ چه کنیم!؟

به گزارش تازوما، حجت‌الاسلام رضا عزت زمانی – معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی- با حضور در خبرگزاری تازوما، درباره موضوعات مربوط به سازمان تبلیغات اسلامی به گفت‌وگو نشست.

وی در ابتدای این گفت‌وگو با توجه به فرارسیدن ایام ماه محرم و سوگواری سرور و سالار شهیدان در پاسخ به این سوال که هیات چه نسبتی با سازمان تبلیغات اسلامی دارد و اصلا باید سازمانی بر روی هیات نظارت داشته باشد؟ گفت: در مسالۀ‌ هیات به عنوان بزرگترین ظرفیت اجتماعی مفصل می‌شود حرف زد، عرصه‌های موثر در هیات چیست؟، نسبت رسانه و هنر با هیات چیست؟، اصلاً هیات کانون جهاد تبیین است، یعنی چه؟، کجا باید بایستد و چطوری باید فکر کند؟، بعد نسبت سازمان تبلیغات با هیات چیست؟، مگر قدرت و مدیریت دارد؟، اصلاً مگر باید مدیریت کند؟، چه کسی گفته باید مدیریت کند؟، چه کسی گفته هیات باید از من حرف بپذیرید؟، اینها سوالاتی است که در خصوص هیات در ذهن ایجاد خواهد شد، اما سرمایه هیات به استقلالش است، اینکه اقتصادش مستقل است، هویت اجتماعی و اثرگذاری آن مستقل است. ما در سازمان تبلیغات باید قدرت اقناع و گفت‌وگو داشته باشیم و یک جایی باید سازماندهی بکنیم.

معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی در ادامه در پاسخ به این سوال که وقتی در یک هیاتی یک اتفاقی می‌افتد اعم از سخنران، مداح یا یک دسته عزاداری که مثلا بیرون رفته و خیابان را بند آورده وظیفه سازمان تبلیغات اسلامی در این میان چیست؟، گفت: اینها نظامات است، یک زمانی ما به هیات مجوز می‌دهیم، این هیات کارش خوب است، تیم دارد، می‌گوییم بروید فلان مراسم را برگزار کنید، حالا می‌رود داخل خیابان، راه را می‌بندد، چه کار باید کرد؟، نزدیک مناسبت‌ها ما یک ستاد مناسبت‌ها تشکیل می‌دهیم و نیروی انتظامی طبق برنامه‌ریزی قبلی می‌داند در ایام مثلا تاسوعا و عاشورا در این خیابان‌ها با این ویژگی‌ها باید مسیر را چگونه مدیریت کند تا هیات‌ها بتوانند در آنجا عزاداری کنند و سپس آنها را به سمت حرم یا امامزاده یا محل ثابت هیات‌ها هدایت می‌کند و بعد از عزاداری از آن طرف بیرون می‌روند. درست است که ترافیک ایجاد می‌کند، اما یک روز خاص است! البته تلاش می‌کنیم حداقل ترافیک را داشته باشیم و نیروی انتظامی نهایت تلاش خود را دارد.

حجت‌الاسلام عزت‌زمانی ادامه داد: در مورد مبلغین یا مداحان هم ما هرساله به همه می‌گوییم حرف برتر امسال ما این است، این کارها را مدنظر داریم، ولی نمی‌رویم در هیات بگوییم من رئیس هیات را تعیین می‌کنم، این پول را آنجا خرج کنید، اینطوری بروید و بیایید، البته یک جایی هم ممکن است یک هیات با آسیب روبه‌رو شود که ما باید کمک کنیم تا مشکل برطرف شود و این دیگر با چهارچوب اعتقادی سیدالشهدا (ع) و مسیر سیدالشهدا متفاوت و خط قرمز است.

کار من به عنوان دستگاه فرهنگی بگیر و ببند نیست

وی تاکید کرد: کار من به عنوان دستگاه فرهنگی بگیر و ببند نیست، کار ما فرهنگی است و یک جایی ممکن است کوتاهی کنیم ولی نمی‌توانم بگویم چون فلان فضا شکل نمی‌گیرد باید بروم، نه! وظیفه من فرهنگ‌سازی است، وظیفه من در حیطه اجتماعی فرهنگ‌سازی است، باید جشن فرشته‌ها برگزار کنم، باید در جامعه امید ایجاد کنم و اصلا کار ما ایجاد امید است، ما به میزانی که می‌توانیم، باید غدیر از آب دربیاورم و باید یک فناوری تولید کنیم تا ظرفیت مردمی وسط میدان بیاید و ظرفیت دستگاه برود پشت آن کمک کند تا مثلا در سنندج در اوج فتنه موضوعی همچون «امت احمد» را بتوانیم برگزار کنیم.

معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی در مورد وضعیت برخی هیات‌های معروف و نوع برپایی مراسم‌های آنها و همچنین شکل خواندن برخی مداحان گفت: اولاً شما ببینید اینها با هم چه نسبتی دارند؟، یعنی چند تا مراسم به صورت عرفی و درست برگزار نمی‌شود، همچنین ببینید چندتا مراسم درست و خوب برگزار می‌شود، خیلی از معروف‌ها فضای مراسم‌شان متفاوت است اما قدیمی‌َ‌ترها و سنتی‌ترها نه. مثلاً‌ هیات ثارالله زنجان را با چند هیات در کشور از نظر جمعیت می‌توانید مقایسه کنید؟،  آنهایی که مراسم‌شان جور دیگری است چند درصد و چطوری هستند؟،  ‌من در هیات اینها می‌نشینم، وظیفه ما این است که ببینیم چه کسانی از خط قرمز عبور کرده‌اند؟، اگر از خط قرمز عبور کرده، من و دستگاه امنیتی باید برخورد کنیم، یک زمانی شما می‌گویید دارد حرام شرعی انجام می‌دهد، می‌گوییم مصداق‌هایش را بگویید تا ما با حرام شرعی برخورد کنیم. یک وقت می‌گویید حریم را نگه نداشته است، او هم می‌گوید من دارم به هیات امام حسین(ع) شور می‌دهم و جوان‌ها را جذب می‌کنم آن وقت باز مدل مواجه ما با موضوع متفاوت است.

۵ هزار جوان پای یک مداح می‌ایستد، این جوان را چه باید بکنیم؟ می‌گوید من این خواندن را دوست دارم.

حجت‌الاسلام عزت‌زمانی در مورد اینکه آیا جذب کردن به هیات به هر قیمتی می‌تواند باشد؟، ابراز کرد: الان ما داریم با جامعه و طلب اجتماعی آن حرف می‌زنیم، خواهش می‌کنم در فضا حرف نزنیم، ۵ هزار جوان پای یک مداح می‌ایستد، این جوان را چه باید بکنیم؟ می‌گوید من این سبک خواندن و مراسم را دوست دارم.

وی افزود: برخی ممکن است سوال کنند خروجی این ۵ هزار نفری که به این مراسم می‌روند چه خواهد شد؟، بالاخره اینها دارند می‌روند، اینها آدم و طالب سیدالشهدا (ع) و بچه هیاتی هستند، من پشت هیاتی رفتم که به خاطر یک اشکالی جابه‌جایش کردم، گفتم اینجا دیگر نباید بخوانی و باید به فلان جا بروید، ۵ ساعت طول کشید تا این هیات جابه‌جا شود، اما ۵ هزار نفر پشت در بدون هیچ‌گونه اعتراضی ایستادند تا هیات شروع شود و داخل بروند! من این حس را چه کنم؟، بگویم نه شما نمی‌فهمید!، یک عمقی در معرفت سیدالشهدا (ع) وجود دارد و من در مقام دفاع از یک حرکت که به نظر شما اشتباه است، حرف نمی‌زنم.

معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی ابراز کرد: البته یک بخش مهمی از ضعف کار آنجایی است که بعضی از مداحان ما اصلاً موسیقی بلد نیستند، اصلاً متوجه موسیقی نیست و فقط صدا و دستگاه خوبی دارد. به هرحال فرهنگ‌سازی در درون هیات کار آسانی نیست. عنصر مهم در هیات، محتواست. در هیات محتوا از کجا تولید می‌شود؟ یا شعر است یا نوحه. شعر «من ایرانم تو عراقی چه فراقی!» را به خاط بیاورید کدام ایرانی‌ای را می‌شناسید که این را بلد نباشد؟ شاید ۵ درصد!.

وی ادامه داد: امسال در کنگره نوحه، چند میلیون‌نفر گفتند ماندگارترین نوحه برای آن‌ها «تسبیحات حضرت زهرا(س)» بود. حالا من کجا باید سرمایه‌گذاری کنم؟، همچنین مرکز تولید محتوا هم مهم است که در این میان شعرا و مهم‌تر از شعرا نغمه‌پردازان نقش مهمی دارند، چون نغمه‌پرداز نغمه را می‌سراید و برای آن شعر هم می‌گوید. در واقع شعر اشعاری را نمی‌خواند بلکه نغمه را درست کرده و براساس آن نغمه داخلش شعر می‌چیند، این است که یک اثر می‌گیرد و آهنگ و موسیقای این کلام می‌چرخد.

معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی یادآور شد: حالا من به جای اینکه سرمایه‌گذاری کنم، اگر محتوا درست باشد روی نوحه سرمایه‌گذاری می‌کنم، ما دو سال است کنگره نوحه برگزار می‌کنیم. اما خاصیت نوحه چیست؟، شعر من «ایرانم و تو عراقی چه فراقی!» چه عمق معرفتی را منتقل و ایجاد می‌کند؟، به اصل نوا و اخلاص کاری ندارم، هم کسی که سرود و هم کسی که خواند اجرش را برده، ولی این کار این قابلیت را داشت، نغمه‌پرداز برود فکر کند یک مساله کلیدی مکتب سیدالشهدا را در قالب یک نغمه بیاورد که همان که دارد می‌چرخد این محتوا به جانش بنشیند، مثلاً اثر «تسبیحات حضرت زهرا(س)» یک نظام معرفتی درست می‌کند که در آن نظام معرفتی یک حرف منتقل می‌شود، پس من باید در نغمه‌پرداز سرمایه‌گذاری کنم، او را پیدا کنم، سفر ببرم، به اساتید وصلش کنم تا بتواند با اثر خود یک نظام معرفتی را خلق کند.

حجت‌الاسلام عزت‌زمانی تصریح کرد: بچه‌های نغمه‌پرداز دور هم جمع شدند، یک شبکه دارند و با هم سفر می‌روند، گفت‌وگو می‌کنند. این یعنی اینکه ما باید به سمتی حرکت کنیم که در آن نقطه فرهنگ در فضای محتوایی هیات کم‌کم اصلاح شود، ‌در جریان موسیقیایی هیات، در جریان هنر و رسانه هم همین وضعیت است، واقعاً مثل تراشیدن سنگ و سوزن است، یعنی اینطور نیست که من یک فرمان صادر کنم همه به سرزنان و سینه‌زنان بیایند بگویند ما منتظر بودیم سازمان تبلیغات بگوید این مساله بد است! اصلاً‌ در مساله هیات این نیست.

وی خاطرنشان کرد: به راحتی نمی‌َشود یک مساله‌ای را در دستگاه سیدالشهدا حرفش را زد. بالاخره این دستگاه دارد آدم‌ها را از ته دنیا جمع می‌کند و سر یک سفره می‌نشاند، حالا بهانه این مداح، یا این نغمه و صداست، بله من باید بهانه را جهت بدهم، بیست و چند سال است ما خیلی مسائل پیچیده‌تر از امروز داشتیم. مثلاً دهه ۷۰ اتفاقاتی که در هیات‌ها می‌افتاد خیلی بدتر بود، واقعاً امروز هیات‌ها در وزنه عقلایی بسیار عالی قرار دارند و به پیش می‌روند! نمی‌گویم ایده‌آل هستیم ولی هیات در مساله تربیتی و اجتماعی ایستاده است، هیات‌ها در زمان کرونا کولاک کردند و این ظرفیت اجتماعی که هیات به میدان آورده بی‌نظیر بود!.

معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی گفت: یکی از مداحان به من زنگ زد گفت نغمه‌ای که امروز برای نماز خواندم خوش‌تان آمد؟، یعنی دغدغه من نماز است، من با نغمه‌ام با این ۱۰ هزار جوان در مورد نماز حرف می‌زنم، حسین‌جان تو و یارانت سر نماز تیر خوردید، من نماز را فراموش نمی‌کنم! این حس و شور است، یک مداح با آن فضای هیجانی جوان و بعد ارتباطی و محبتی که دارد، یکدفعه یک استوری می‌گذارد و چند هزار جوان می‌گویند حرف تو را شنیدیم، من گاهی بلد نیستم چطور ارتباط بگیرم ولی او می‌تواند، نمکی که سیدالشهدا (ع) در نفس و صدایش ریخته با آن این ارتباط را به قدر توانش برقرار کند.

به گفته حجت‌الاسلام عزت‌زمانی، ما در نقطه‌ای در هیات قرار داریم که نقطه کلیدی است و باید بایستیم و به همه عرصه‌های هیات توجه کنیم.

تا حالا شده نوجوان را به حساب بیاورید و نظر آنها را بپرسید!؟

وی در مورد برنامه‌های قرآنی جدید سازمان تبلیغات اسلامی نیز یادآور شد: در قرآن ما الان داریم یک طراحی برای بانوان و نوجوان می‌کنیم که براساس آن برای ۸۵ میلیون شبکه، حرف و

تا حالا شده نوجوان را به حساب بیاورید و نظر آنها را بپرسید!؟ ما در مورد نوجوان انقلاب اسلامی چه تصوری داریم؟ نه فکر این نوجوان را می‌دانیم، نه با او حرف زدیم، آن وقت دو تا تصویر بیرون می‌آید که یک نوجوانی از روی هیجان یک کشف حجاب، یک لباس نامناسب و … داشته است و همه وای اسلاما! وای انقلابا! می‌کنند.

محتوا تولید می‌کنیم، ‌ من دستگاه تبلیغ هستم و نسبت به هیچ کدام نمی‌توانم کوتاه بیایم و بی‌تفاوت یا کمرنگ باشم. اگر قرآن وارد زندگی مردم شود می‌دانید چه اتفاقی می‌افتد؟، اگر نوجوان هویت پیدا کند و آینده انقلاب اسلامی به دستش بیافتد یعنی چه؟ و دستگاه تبلیغ آینده یعنی چه؟، نسل امروز ما متفاوت و به نظرم رو به جلو و موثر است، اما آنچه قابل درک نیست اینکه این تحلیل‌های بی‌خود و بی‌جهتی که از نسل z و اراجیفی که از آن طرف جمع می‌کنند و می‌آورند وارد حلق نوجوان انقلاب اسلامی می‌کنند درست نیست.

معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی بیان کرد: شما تا حالا شده نوجوان را به حساب بیاورید و نظر آنها را بپرسید!؟، ما در مورد نوجوان انقلاب اسلامی چه تصوری داریم؟، نه فکر این نوجوان را می‌دانیم، نه با او حرف زدیم، آن وقت دو تا تصویر بیرون می‌آید که یک نوجوانی از روی هیجان یک کشف حجاب، یک لباس نامناسب و … داشته است و همه وای اسلاما! وای انقلابا! می‌کنند، هر روز هم یک چیز جدید می‌آید، این چه مدل تحلیل از نسل آیندۀ انقلاب اسلامی است؟، اینها دست‌پروردۀ انقلاب اسلامی هستند و کسانی هستند که آمریکا را پشیزی حساب نمی‌کنند.

حجت‌الاسلام عزت‌زمانی تصریح کرد: حالا در این میان آموزش و پرورش حتماً‌ مهم است، مفصل‌ترین تفاهم‌نامه من با آموزش و پرورش است، در حال حاضر جدی‌ترین، دقیق‌ترین و عدددارترین تفاهم‌نامه سازمان تبلیغات با آموزش و پرورش است و می‌دانیم باید به آن کمک کنیم. نوجوان فراتر از آموزش و پرورش است و چیز دیگری است.

وی ادامه داد: از حضرت ولی‌عصر(عج) می‌خواهیم کوتاهی‌های ما را ببخشد و واقعاً جریان تبلیغ شبانه‌روز دارد تلاش می‌کند آن حرف ناب را بفهمد، ‌مفاهمه کند، با دیگران در ارتباط باشد، ‌ ولی ممکن است کوتاهی‌هایی، ‌کاستی‌ها و کمبودهایی داشته باشد، ممکن است آرزوهایی داشته باشد که دلش می‌خواهد به آنها برسد اما موانعی داشته باشد. ان‌شاءالله خدا کمک می‌کند و این راه با قوت پیش می‌رود و ان‌شاءالله ما تحقق این آرزوها را خواهیم دید که انقلاب اسلامی به آنها خواهد رسید.

معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی به موضوع نماز هم به عنوان ستون، پایه و محور دینداری مردم پرداخت و گفت: نماز مساله مهمی است و جز افتخارات حاکمیت اسلامی است، البته ما معتقدیم اقامه نماز توسعه دارد فقط این دو رکعت و خم و راست شدن نیست، خیلی مفهومش طبق روایات توسعه دارد، ولی جز افتخارات است که ما در کشور تلاش کردیم یک جایی به نماز و اقامه نماز فکر کنیم.

حجت‌الاسلام عزت‌زمانی تاکید کرد: حالا این اقامه نماز را در نظام تعلیم و تربیت ببرید، مثلاً من یک امام جماعتی را می‌خواهم به یک مدرسه‌ای ببرم که روزی ۲ الی ۳ ساعت با بچه‌ها برای نماز وقت بگذارد، نظامی در کشور وجود دارد که نسبت به حق‌القدم این فکر کند؟، فقط کرایه ماشین او را بدهد، اصلاً جایی در کشور به این فکر کرده یا نه؟، در مورد مسائل دیگر هم همینطور مثل فیلم، تئاتر و… یکبار بررسی کنید. ما خیلی وقت نداریم به این چیزها بپردازیم، اینقدر کار نکرده و افق پیشرو بلند داریم که ما نفس‌زنان باید برویم به آن برسیم و این وضعیتی است که وجود دارد.

بخش دوم این گفت‌وگو نیز یک‌شنبه (۲۴ تیرماه) منتشر خواهد شد.

بخش کوتاهی از این مصاحبه را در فیلم زیر ببینید:

پیش از این نیز حجت‌الاسلام عزت زمانی درباره برخی از موضوعات مرتبط با سازمان تبلیغات اسلامی به سوالات خبرنگار تازوما پاسخ داده است که می‌توانید در اینجا بخوانید.

پایان خبر تازوما