فیلم‌ مستند تماشاگر را به عمق یک موضوع می برد/ اهمیت «پژوهش» در مستندسازی

ناصر آقایی در گفتگو با تازوما:

بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون از تفاوتهای سینمای مستند و داستانی و ضرورت تماشای مستند می‌گوید.

ناصر آقایی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری تازوما، با تاکید بر این که بسیاری از کارگردانان نامدار سینمای ایران و جهان کار خود را از حوزه تولیدات مستند آغاز کرده اند افزود: با این حال بین سینمای مستند و داستانی از ابعاد مختلف تفاوت‌های فراوانی وجود دارد.

ابن بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون اظهار کرد: یکی از این تفاوت‌ها مربوط به عنصر «پژوهش» است. ما شاید در فیلم‌های داستانی که ریشه در واقعیت دارند درگیر پژوهش‌های جدی بشویم؛ اما در این گونه آثار که بیشتر  زاییده تخیل فیلمنامه نویس است، معمولا این پژوهش خیلی جزئی‌تر رقم و می خورد و به پیشینه شخصیت‌های مدنظر فیلمنامه نویس و یا عناصر فرعی داستان خلاصه می‌شود.

تفاوت عنصر «پژوهش» در کار مستند و داستانی

آقایی گفت: در حوزه مستند، حتما باید با یک پژوهش قوی و دامنه دار کار را آغاز کنیم. اصولاً مستند یعنی کاوش و تحقیق و در مرحله بعد ترکیب آن با نگاه هنرمندانه مستندساز؛ از سوی دیگر، در سینمای مستند باید این مواد خام را با شیوه‌های فنی و ظریف  مثل ترکیب بندی‌های حساب شده، عکاسی فوق العاده، قاب بندی درست و ریتم مناسب ترکیب کنیم. در‌حالی که در فیلم داستانی با وجود اهمیت این موارد، فیلمنامه اولویت دارد.

بازیگر فیلم سینمایی «شبح کژدم» تاکید کرد: برخلاف تصور عمومی، ساختن فیلم مستند بسیار دشوار است و حتما فردی که قصد ورود جدی به این عرصه را دارد باید عاشق باشد، چون کار پردردسری است که سود مالی چندانی ندارد.

آقایی گفت: فیلم مستند مخاطبان خاص خود را دارد. مخاطبانی که به آن موضوع و البته ساختار فیلم‌ مستند علاقه دارند و می‌خواهند دانش خود را در برخی حوزه‌ها بالا ببرند. نباید انتظار داشته باشیم که از فیلم‌ مستند به اندازه فیلم داستانی و سینمای تجاری استقبال شود، اما اگر مستند خوبی داشته باشیم که تبلیغات مناسبی هم داشته باشد می‌توانیم اکران های «موفق محدود» را در این حوزه تجربه کنیم.

چرا باید مستند ببینیم؟

این پژوهشگر و‌ مولف حوزه بازیگری و سینما عنوان‌کرد: تولید  و دیدن فیلم مستند یک ضرورت است، چون فیلم‌های مستند به مسائل و نکات ظریفی می‌پردازند که در فیلم‌های داستانی مغفول واقع می‌شوند. فیلمساز اگر بخواهد رودخانه‌ای را در فیلم خود نشان دهد، در فیلم داستانی به راحتی از آن رد می‌شود؛ اما در فیلم مستند، دقایق زیادی در باره آن رودخانه، ظاهرش، حیواناتی که به آن‌وابسته هستند، جنس سنگ‌ها و درخت‌های اطراف آن، آلودگی‌های احتمالی و.. صحبت می‌کند و تماشاگر را به عمق آن موضوع مدنظر خودش  می‌برد.

لازم به یادآوری است، هجدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت»، از هجدهم تا بیست و پنجم آذر به دبیری محمد حمیدی مقدم در پردیس سینمایی چارسو در حال برگزاری است.