بهبود روند برگزاری انتخابات از طریق به کارگیری نیروی انسانی متبحر مردمی، استفاده از تکنولوژی رای گیری الکترونیک و ارتقا شناخت مردم از نامزدها با تبلیغات تخصصی، موجب افزایش آگاهی مردم در انتخابات های کشور شده است، همچنین شرایط شرکت در انتخابات برای هم وطنان ساکن در مناطق دوردست و صعب العبور و نیز ایرانیان خارج از کشور بیش از پیش فراهم است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(تازوما)، در سیاست های کلی انتخابات، ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب در تازوما سال 1395 بر استفاده از فناوری های نوین در برگزاری انتخابات تاکید شد، که در بند 12 این سیاست ها آمده است: «بهره گیری از فناوری های نوین در جهت حداکثرسازی شفافیت، سرعت و سلامت در اخذ و شمارش آراء و اعلام نتایج»، همچنین در ماده 110 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی آمده است: «وزارت کشور موظف است در صورت موافقت شورای نگهبان با در نظر گرفتن سهولت رای دادن، تسریع در شمارش آراء و مشارکت رای دهندگان، فرایند رای دادن و شمارش آراء را در حداقل یک هشتم حوزه های دارای تعدد کرسی مجلس، به صورت کاملاً الکترونیکی برگزار کند.»
برگزاری انتخابات تمام الکترونیک برای اولین بار در دولت شهدای خدمت
در همین راستا، وزارت کشور در دولت سیزدهم و برای نخستین بار در دور دوم دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، از حوزه های انتخابیه تهران، تبریز، کرمانشاه، شیراز، آبادان، ملایر، خرم آباد و قایم شهر با توجه به برنامه ریزی ها و اقدامات عملی از پیش طراحی شده توانست رای گیری به صورت تمام الکترونیک را با موفقیت پشت سر بگذارد و در عین حال مورد امنیتی سایبری خاصی در روند برگزاری انتخابات گزارش نشد، هیچ مورد قابل توجه قطعی ارتباطات دستگاه های رای گیری هم دریافت نشد.
«عیسی زارع پور» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره برگزاری انتخابات تمام الکترونیک بیان کرده است: «در انتخابات مجلس تمام امکانات وزارت ارتباطات، اپراتور و دستگاه های مرتبط را بسیج کردیم تا شاهد انتخابات پایدار باشیم که بیش از 99 درصد پوشش داشتیم، حتی در نقاط دورافتاده روستایی و جایی که با هلی کوپتر صندوق ها را بردند هم، دسترسی شبکه وجود داشت که در عین گستره بزرگ جغرافیایی، توانستیم بیش از 40 هزار روستای بالای 20 خانوار در کشور را پوشش دهیم؛ نکته مهم تر این بود که بیش از 99 درصد استعلامات به شکل کاملا برخط انجام شد و همه این امکانات و تدابیر برای انتخابات پیش رو نیز آماده است.»
افزایش روند نظارت مردمی بر انتخابات از اول انقلاب تاکنون
دکتر «هادی طحان نظیف» سخنگو و عضو حقوق دان شورای نگهبان درباره نظارت بر انتخابات در اوایل انقلاب نوشته است که، در انتخابات مجلس اول اساسا شورای نگهبانی وجود نداشت؛ چون شورای نگهبان شش نفر فقیه بودند و شش نفر حقوق دان که حقوق دان ها باید از سوی آن مجلس انتخاب می شدند، با این حال در همین دوره نیز نظارت بر انتخابات وجود داشت و انجمنی که برای نظارت بر انتخابات مجلس تشکیل شد، در واقع همان شورای نگهبان بود، علاوه بر آن، حدود 10 مرجع بر کار انتخابات(اعم از تایید صلاحیت داوطلبان و برگزاری رای گیری) به صورت رسمی و غیررسمی نظارت می کردند.
امام خمینی(ره) در راستای برگزاری انتخابات ماموریت هایی را به نهادهای حاکمیتی تفویض کرد، به نحوی که «وزارت کشور، فرمانداری ها و بخشداری ها» در رسیدگی به صلاحیت همه داوطلبان، «ستاد بازرسی وزارت کشور»، «ستاد نظارت وزارت کشور» و «انجمن های نظارتی و هیات ویژه بازرسی ریاست جمهوری» در نظارت بر حسن اجرای انتخابات در فرایند رای گیری و شمارش آراء، «کمیسیون هفت نفره نظارت بر انتخابات و رسیدگی به شکایت های شورای انقلاب اسلامی» در نظارت پسینی بر فرایند برگزاری انتخابات و اعلام نظر نهایی درباره تایید یا ابطال انتخابات در حوزه های رای گیری سراسر کشور، «شهربانی، ژاندارمری، سپاه پاسداران و کمیته های انقلاب اسلامی» در تامین امنیت انتخابات، «احزاب و گروه های سیاسی دریافت کننده کارت بازرسی از وزارت کشور» در نظارت بر فرایند رای گیری و شمارش آراء، مسیولیت پیدا کردند.
همچنین دانشجویان تسخیرکننده لانه جاسوسی (به صورت غیررسمی در رد صلاحیت داوطلبان و افشای اسناد داوطلبانی که در ارتباط با آمریکا موثر بودند)، «محاکم دادگستری» در ارتباط داوطلبان با ساواک یا برخورداری برخی داوطلبان از محکومیت های موثر و «مجلس شورای ملی» (اسلامی) در رسیدگی به اعتبارنامه داوطلبان، نظارت و فعالیت می کردند. علاوه بر آن، تمام کسانی که خود را نامزد نمایندگی مجلس می کردند باید ضمن اظهار نمایندگی و تکمیل پرسش نامه، معرفی نامه 20 نفر از معتمدان حوزه انتخابیه خود را نیز ارایه می دادند که نقش مردم را در تایید صلاحیت نمایندگان تقویت می کرد.
روند نظارت مردمی بر انتخابات با برگزاری بیش از 41 دوره انتخابات سراسری در کشور توسعه یافت، به گونه ای که «هادی طحان نظیف» عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان اخیرا با اشاره به این که مردم از این به بعد در انتخابات با سامانه نظارتی جدید شاهد سلامت روند انتخابات خواهند بود، اظهار کرد: «در خصوص گزارش های تخلفات احتمالی که مردم شریف ایران با آن مواجه خواهند شد، «سامانه مردم ناظر» راه اندازی شد تا نظارت مردمی در بستر این سامانه موجب برقراری عدالت و امنیت حداکثری انتخابات شود.»
وی در خصوص شبکه ناظران مردمی هم به نکاتی پرداخت و افزود: «شورای نگهبان برای نظارت بر انتخابات، از یک شبکه ی 300 هزار نفری برخوردار است که اعضای این شبکه از اقشار مختلف مردم هستند و رابطه استخدامی با شورای نگهبان ندارند، که در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری حدود 230 هزار ناظر مردمی بر فرآیند اخذ رای نظارت خواهند کرد.»
تبلیغات تخصصی و فرصت شناخت نامزدهای انتخاباتی در صداوسیما
«عبدالله مرادی» مدیرکل سیاسی وزارت کشور اسفند سال گذشته(1402) در رابطه با نقش رسانه ملی برای افزایش مشارکت مردم در انتخابات، اظهار کرد: «همیشه چالش بستر سالم برای صحبت و مناظره در مورد نظام مسایل کشور و ارایه راهکارها برای عبور از مشکلات کشور وجود داشته است، قبلا اشخاص و احزاب مختلف بدون برنامه در تلویزیون گفت وگو می کردند اما اکنون گفتمان سیاسی بر اساس گفت وگوهای شناسنامه دار پیش می رود و میان نمایندگان احزاب و گروه های ذی نفوذ در همه حوزه ها رقابت ایجاد شده است، که فعالیت 200 برنامه تلویزیونی بخشی از برنامه سالم سازی فضای رقابت بود؛ بر این مبنا وظیفه مهم رسانه، تبیین معنای مشارکت برای مردم و امید به آینده است.»
طبق ماده 59 قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، انجام هرگونه فعالیت تبلیغاتی له یا علیه نامزدها از تاریخ اعلام رسمی اسامی آنان در صداوسیما، جایگاه نمازجمعه، جلسات، تجمعات، مراسم یا هر بستر دیگری که جنبه رسمی و دولتی دارد، همچنین در اختیار گذاشتن وسایل و امکانات مزبور در راستای فعالیت های تبلیغاتی نامزدها، ممنوع است.
در همین راستا، «محمد صالح مفتاح» دبیر ستاد انتخابات صداوسیما درباره تغییر قانون برای استفاده از بستر رسانه ملی برای شناخت نامزدها، به ذکر نکاتی پرداخت و گفت: «پس از تغییر قانون تبلیغ نامزدهای انتخاباتی در صداوسیما و با تلاش کارکنان این نهاد، مساله عدالت تبلیغاتی نامزدها با کانال های تلویزیونی تقریباً حل شد. تعداد زیادی مناظره حول این مسایل شکل گرفت و از ظرفیت عظیم استان ها استفاده شد. به عنوان مثال برای انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی بیش از 1100 مناظره ضبط و پخش شد که کمترین حاشیه را داشت، تلاش شد بی اعتمادی ای که به نهاد مجلس وجود داشت با برنامه های مختلف اصلاح شود، مناظره ها دیدگاه ها را در کنار هم چیدمان می کرد و تصمیم سیاسی برای مردم راحت تر شد، در نهایت مدال افتخاری بر سینه سازمان نشست که آن هم صحبت مقام معظم رهبری بود، این کار گروهی همه ی سازمان بود تا فضای انتخابات به فضای مطلوب تری تبدیل شود.»
مشارکت همگانی از روستاها دوردست تا 250 کشور دنیا
«محسن اسلامی» سخنگوی ستاد انتخابات کشور از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در خارج از کشور خبر داد و خاطرنشان کرد: «برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، تنها انتخاباتی است که همزمان با داخل کشور، در خارج از کشور نیز برگزار می شود و 250 نقطه در سراسر دنیا برای اخذ رای از ایرانیان خارج کشور در نظر گرفته شده است، هموطنان مقیم خارج کشور برای اخذ رای می توانند با در دست داشتن مدارک شناسایی مجاز در ساعات اعلامی روز انتخابات از سوی نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران، به شعب اعلامی(سفارتخانه ها یا سرکنسولگری های جمهوری اسلامی ایران) مراجعه کنند.»
دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی 11 اسفند سال گذشته(1402) با 59 هزار شعبه ثابت و سیار در 1218 حوزه انتخابیه اصلی و فرعی برگزار شد، به نحوی که 44 هزار شعبه ثابت، 15 هزار شعبه سیار، 35 هزار شعبه شهری و 24 هزار شعبه روستایی به کار گرفته شدند، برخی از این شعبه های روستایی در مناطق صعب العبور بوده و صندوق های رای از طریق هلی کوپترهای مجهز به مناطق دور افتاده اعزام می شود، این در حالی است که اوایل انقلاب از رای ایرانیان خارج از کشور و افراد دورافتاده روستایی محروم بودیم.
بنا بر نظر کارشناسان و جامعه شناسان، هرچه قدر بستر و شرایط شرکت در انتخابات برای عموم مردم فراهم تر و صندوق های اخذ رای در دسترس تر باشد، میزان مشارکت در انتخابات بیشتر خواهد بود، همچنین میزان آگاهی مردم نسبت به نامزدهای انتخاباتی به تبلیغات آن ها در رسانه های جریان اصلی بستگی دارد. در همین راستا انتظار می رود با تقویت زیرساخت های الکترونیکی کشور، در همه دوره های انتخابات شاهد انتخابات الکترونیکی باشیم و کاندیداها هم به جای حاشیه سازی، از بستر رسانه ملی و دیگر رسانه های معتبر و مطرح سراسری به تشریح برنامه های خود بپردازند.
پایان خبر تازوما
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "توسعه مکانیسم انتخابات از رای گیری الکترونیک تا ایجاد 250 شعبه در خارج از کشور" هستید؟ با کلیک بر روی بین الملل، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "توسعه مکانیسم انتخابات از رای گیری الکترونیک تا ایجاد 250 شعبه در خارج از کشور"، کلیک کنید.