تری کلرو اتیلن (TCE) چیست؟ راهنمای جامع کاربردها، خطرات، تولید و خرید

تری کلرو اتیلن (TCE) یا تری کلرواتن، یک حلال آلی کلردار است که به دلیل خواص به عنوان چربی‌زدایی و حل‌کنندگی قدرتمند در صنایع مختلف دارد. این ماده که به صورت مایعی شفاف، بی‌رنگ و با بوی شیرین شناخته می‌شود، اگرچه در گذشته به عنوان یک حلال ایده‌آل مطرح بود، اما نگرانی‌های فزاینده‌ای درباره تأثیرات آن بر سلامت انسان و محیط زیست به وجود آمده است.

این مقاله به بررسی جامع تری کلرو اتیلن از تعریف و خواص تا روش‌های تولید، کاربردها، خطرات، تأثیرات زیست‌محیطی و وضعیت بازار می‌پردازد. هدف این راهنما، ارائه اطلاعات دقیق و موثق به مخاطبان و همچنین تسهیل فرآیند خرید تری کلرو اتیلن از تأمین‌کنندگان معتبر نظیر سودا شیمی است.

تری کلرو اتیلن (TCE) و ساختار آن

تری کلرو اتیلن که با نام اختصاری TCE نیز شناخته می‌شود، ترکیبی آلی با فرمول شیمیایی C2HCl3 است. این ماده در واقع یک هالوژن‌کربن است که به دلیل وجود سه اتم کلر در ساختار مولکولی خود، خواص منحصر به فردی از خود نشان می‌دهد. نام IUPAC (اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی) برای این ترکیب، تری‌کلرواتن است که بر وجود پیوند دوگانه بین اتم‌های کربن و اتم‌های کلر و هیدروژن متصل به آن‌ها تأکید دارد.

نام‌های شیمیایی و فرمول

تری کلرو اتیلن علاوه بر نام رسمی و اختصاری خود، با نام‌های تجاری و رایج دیگری نیز شناخته می‌شود که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. شناخت این نام‌ها برای فعالان حوزه شیمی و خریداران این محصول ضروری است. فرمول شیمیایی آن، به وضوح ترکیب عناصر کربن، هیدروژن و کلر را نشان می‌دهد که اساس خواص این حلال را تشکیل می‌دهد.

• نام IUPAC: تری‌کلرواتن (Trichloroethene)
• نام‌های دیگر: TCE, Trethylene, Triclene, Tri, Trimar, Trilene, Acetylene Trichloride
• فرمول شیمیایی: C2HCl3

ویژگی‌های ظاهری

تری کلرو اتیلن در دمای اتاق به صورت مایعی بی‌رنگ و شفاف مشاهده می‌شود. یکی از ویژگی‌های بارز این ماده، بوی شیرین و قوی آن است که شباهت زیادی به بوی کلروفرم دارد. این بوی متمایز می‌تواند به شناسایی این ماده در محیط‌های صنعتی کمک کند، اما باید توجه داشت که استشمام آن به طور مستقیم و در غلظت‌های بالا می‌تواند خطرناک باشد.

خواص فیزیکی و شیمیایی تری کلرو اتیلن

شناخت دقیق خواص فیزیکی و شیمیایی تری کلرو اتیلن برای درک رفتار آن در کاربردهای صنعتی، فرآیندهای تولید، و همچنین ارزیابی خطرات آن در محیط زیست و سلامت انسان حیاتی است. این خواص تعیین‌کننده چگونگی استفاده و نگهداری از این ماده هستند.

خواص فیزیکی

تری کلرو اتیلن یک مایع فرار با نقطه جوش پایین است که نشان‌دهنده تمایل زیاد آن به تبخیر در دمای اتاق است. چگالی بالای آن نسبت به آب، باعث می‌شود در صورت نشت به محیط، به عمق آب‌های زیرزمینی نفوذ کند و مشکلات جدی زیست‌محیطی ایجاد نماید. این ماده در آب کمتر حل می‌شود، اما در حلال‌های آلی رایج، بسیار خوب حل می‌شود.

• حالت فیزیکی: مایع در دمای اتاق
• نقطه ذوب: -84.8 درجه سانتی‌گراد
• نقطه جوش: 87.2 درجه سانتی‌گراد
• چگالی: 1.46 گرم بر سانتی‌متر مکعب (تقریباً 46 درصد سنگین‌تر از آب)
• حلالیت در آب: کم‌محلول (حدود 1.28 گرم در لیتر)
• حلالیت در حلال‌های آلی: بسیار محلول در اتر، اتانول، کلروفرم، استون و بسیاری از حلال‌های آلی دیگر.
• فشار بخار و فراریت: دارای فشار بخار بالا و فراریت زیاد، که به سرعت در هوا تبخیر می‌شود.
• ضریب تقسیم اکتانول/آب (Kow): این ضریب نقش مهمی در بررسی حرکت زیست‌محیطی و پتانسیل تجمع زیستی TCE دارد.

خواص فیزیکی این ماده، آن را به حلالی کارآمد برای چربی‌ها و روغن‌ها تبدیل کرده است. فراریت بالای آن امکان خشک شدن سریع پس از فرآیند چربی‌زدایی را فراهم می‌کند، که در بسیاری از فرآیندهای صنعتی یک مزیت محسوب می‌شود. همچنین، چگالی بالای آن نسبت به آب، در طراحی سیستم‌های جداسازی و دفع آن باید مد نظر قرار گیرد.

خواص شیمیایی

تری کلرو اتیلن در شرایط عادی و دمای محیط، ماده‌ای پایدار است اما در مواجهه با برخی عوامل، می‌تواند واکنش‌پذیری نشان دهد. این پایداری نسبی، آن را برای ذخیره‌سازی و استفاده صنعتی مناسب می‌سازد، اما باید به محدودیت‌ها و شرایط تجزیه آن نیز توجه کرد. خاصیت غیر قابل اشتعال بودن آن نیز یک مزیت ایمنی در محیط‌های صنعتی است.

• غیر قابل اشتعال: در شرایط عادی و دمای محیط، این ماده قابلیت اشتعال ندارد.
• پایداری و واکنش‌پذیری: در حضور نور، حرارت، اکسیژن، قلیاها، و برخی فلزات فعال (مانند آلومینیوم)، می‌تواند تجزیه شود.
• خاصیت خورندگی: در صورت تجزیه، می‌تواند اسید کلریدریک تولید کند که خاصیت خورندگی بر روی برخی فلزات و پلاستیک‌ها دارد.
• تولید اسید کلریدریک: تجزیه حرارتی یا اکسیداسیون TCE می‌تواند منجر به تولید اسید کلریدریک (HCl) شود که یک گاز خورنده است.

سودا شیمی با آگاهی کامل از این خواص، تری کلرو اتیلن را با بالاترین استانداردهای کیفی و در بسته‌بندی‌های مناسب ارائه می‌دهد تا از پایداری محصول اطمینان حاصل شود. درک این خواص برای کاربردهای ایمن و مؤثر تری کلرو اتیلن صنعتی ضروری است.

روش‌های تولید تری کلرو اتیلن

تولید تری کلرو اتیلن طی دهه‌های اخیر دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است. روش‌های قدیمی‌تر که مبتنی بر استیلن بودند، به دلیل ملاحظات اقتصادی و زیست‌محیطی، جای خود را به فرآیندهای مدرن‌تر با استفاده از اتیلن داده‌اند. در ادامه به بررسی اجمالی این دو روش می‌پردازیم.

تولید از استیلن (روش قدیمی و منسوخ)

این روش که در اوایل دهه 1970 رایج بود، به دلیل بازده کمتر و هزینه‌های بالاتر، امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، شناخت آن به درک تحولات صنعت شیمی کمک می‌کند.

1. کلرزنی استیلن: در این مرحله، استیلن (C2H2) در حضور کاتالیزور آهن(III) کلرید (FeCl3) و در دمای حدود 90 درجه سانتی‌گراد، با گاز کلر (Cl2) واکنش می‌دهد و 1,1,2,2-تتراکلرواتان (C2H2Cl4) تولید می‌شود.

HC≡CH + 2 Cl2 → Cl2CHCHCl2

2. دهیدروکلرزنی تتراکلرواتان: محصول مرحله اول، سپس طی فرآیند دهیدروکلرزنی به تری کلرو اتیلن تبدیل می‌شود. این مرحله با استفاده از آهک (هیدروکسید کلسیم، Ca(OH)2) یا با حرارت دادن تتراکلرواتان تا دمای 300-500 درجه سانتی‌گراد در حضور کاتالیزورهایی مانند باریم کلرید (BaCl2) یا کلسیم کلرید (CaCl2) انجام می‌پذیرد. در این واکنش، یک مولکول هیدروژن کلرید (HCl) از ساختار تتراکلرواتان حذف می‌شود.

2 Cl2CHCHCl2 + Ca(OH)2 → 2 ClCH=CCl2 + CaCl2 + 2 H2OCl2CHCHCl2 → ClCH=CCl2 + HCl

تولید از اتیلن (روش مدرن و رایج)

روش مدرن تولید تری کلرو اتیلن که امروزه به طور گسترده‌ای استفاده می‌شود، بر پایه کلرزنی اتیلن استوار است و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه‌تر و دارای بازدهی بالاتری است.

1. کلرزنی اتیلن: اتیلن (CH2=CH2) در حضور کاتالیزور آهن(III) کلرید با گاز کلر واکنش داده و 1,2-دی‌کلرواتان (ClCH2CH2Cl) تولید می‌کند.

CH2=CH2 + Cl2 → ClCH2CH2Cl

2. حرارت دادن با کلرین: 1,2-دی‌کلرواتان تولید شده در مرحله قبل، سپس با کلرین در دماهای بالا (معمولاً حدود 400 درجه سانتی‌گراد) و با حضور کاتالیزور مناسب (مانند مخلوط پتاسیم کلرید و آلومینیوم کلرید) حرارت داده می‌شود. این واکنش منجر به تشکیل تری کلرو اتیلن (C2HCl3) و محصول جانبی تتراکلرواتیلن (C2Cl4) می‌شود.

ClCH2CH2Cl + Cl2 → C2HCl3 + HCl (و محصولات جانبی)

3. جداسازی محصول: تری کلرو اتیلن و تتراکلرواتیلن که محصولات این واکنش هستند، از طریق فرآیندهای تقطیر از یکدیگر جداسازی می‌شوند. کنترل دقیق نسبت مواد اولیه و شرایط واکنش می‌تواند میزان تولید محصول اصلی را به حداکثر برساند.

روش مدرن تولید تری کلرو اتیلن از اتیلن، به دلیل بازدهی بالاتر و صرفه اقتصادی بیشتر، جایگزین روش قدیمی مبتنی بر استیلن شده است و تولید این حلال صنعتی را بهینه‌تر ساخته است.

این فرآیندها، بستر تأمین تری کلرو اتیلن صنعتی را برای کاربردهای گسترده در سراسر جهان فراهم می‌آورند. سودا شیمی با دسترسی به زنجیره تأمین مطمئن، همواره محصولاتی با خلوص و کیفیت بالا را به مشتریان خود عرضه می‌کند.

کاربردهای اصلی تری کلرو اتیلن

تری کلرو اتیلن به دلیل قدرت حلالیت بالا و خواص چربی‌زدایی فوق‌العاده، در طول دهه‌های متمادی کاربردهای صنعتی گسترده‌ای داشته است. با این حال، به دلیل نگرانی‌های فزاینده در مورد سلامت و محیط زیست، بسیاری از کاربردهای آن محدود یا با جایگزین‌های ایمن‌تر مواجه شده‌اند. در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای این ماده می‌پردازیم.

چربی‌زدایی و تمیزکننده صنعتی فلزات (اصلی‌ترین کاربرد)

یکی از اصلی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین کاربردهای تری کلرو اتیلن صنعتی، استفاده از آن به عنوان حلال چربی‌زدا در صنایع فلزکاری است. این ماده به طور مؤثر روغن، گریس، و سایر آلاینده‌ها را از سطوح فلزی پاک می‌کند و آنها را برای مراحل بعدی فرآیند آماده می‌سازد.

• آماده‌سازی سطوح: قطعات فلزی قبل از فرآیندهایی نظیر آبکاری، آنودایز کردن، پوشش‌دهی، رنگ‌آمیزی یا لحیم‌کاری، نیاز به تمیزی کامل دارند تا چسبندگی و کیفیت نهایی بهبود یابد. TCE در این زمینه بسیار مؤثر است.
• روش‌های چربی‌زدایی:
  • چربی‌زدایی سرد: TCE در دمای اتاق به صورت غوطه‌وری، اسپری یا پاشش بر روی سطوح فلزی اعمال می‌شود.
  • چربی‌زدایی بخار: در این روش، بخارات TCE به صورت متراکم بر روی قطعات فلزی داغ اعمال می‌شود که باعث کندانس شدن حلال و حل شدن آلاینده‌ها می‌گردد.
• تمیز کردن قطعات الکترونیکی: به دلیل توانایی بالا در حل کردن چربی و روغن و عدم آسیب‌رسانی به بسیاری از مواد، در تمیز کردن قطعات حساس الکترونیکی نیز کاربرد داشته است.

حلال در خشکشویی

در گذشته، تری کلرو اتیلن به عنوان یک حلال مؤثر در صنعت خشکشویی مورد استفاده قرار می‌گرفت، خصوصاً برای از بین بردن لکه‌های چربی از روی لباس‌ها. اما با آشکار شدن خطرات سلامتی آن، به تدریج با پرکلرواتیلن (PCE) و سپس با حلال‌های ایمن‌تر جایگزین شد و امروزه استفاده از آن در این صنعت بسیار محدود یا ممنوع است.

واسطه شیمیایی در تولید سایر ترکیبات

TCE همچنین به عنوان ماده اولیه در سنتز برخی ترکیبات شیمیایی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد، که نقش مهمی در صنایع مختلف ایفا می‌کند.

• تولید مبردهای فلوئوروکربنی: یکی از کاربردهای مهم TCE، تولید مبردهایی مانند HCFC-123 است که در سیستم‌های تهویه مطبوع و تبرید به کار می‌روند.
• کنترل وزن مولکولی PVC: در فرآیند پلیمریزاسیون وینیل کلراید برای تولید پلی وینیل کلراید (PVC)، از TCE به عنوان یک عامل کنترل‌کننده وزن مولکولی استفاده می‌شود.

صنعت نساجی

در صنعت نساجی، تری کلرو اتیلن به عنوان حلال حامل در فرآیند رنگرزی و همچنین برای تمیز کردن الیاف طبیعی مانند پنبه، پشم و دیگر پارچه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. قدرت حلالیت آن در حذف چربی‌ها و آلودگی‌ها از الیاف، کیفیت نهایی پارچه را بهبود می‌بخشید.

صنایع غذایی و دارویی (کاربردهای ممنوع یا بسیار محدود)

اگرچه TCE در گذشته در برخی فرآیندهای صنایع غذایی و دارویی کاربرد داشته، اما به دلیل سمیت بالای آن، این کاربردها در بسیاری از کشورها ممنوع یا به شدت محدود شده‌اند.

• استخراج روغن‌های گیاهی: در گذشته برای استخراج روغن از دانه‌های روغنی مانند سویا و نارگیل به کار می‌رفت.
• استخراج کافئین و عصاره‌ها: از این حلال برای استخراج کافئین از قهوه و همچنین عصاره‌های گیاهی و تهیه طعم‌دهنده‌ها و ادویه‌ها استفاده می‌شد.
• کاربردهای پزشکی (تاریخی): TCE در گذشته به عنوان یک بی‌حس‌کننده و آرام‌بخش در پزشکی مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما امروزه به دلیل خطراتش با مواد ایمن‌تر جایگزین شده است.

توجه به این نکته ضروری است که با پیشرفت علم و افزایش آگاهی از خطرات تری کلرو اتیلن، بسیاری از این کاربردها منسوخ شده یا در حال جایگزینی با روش‌ها و مواد شیمیایی ایمن‌تر و دوستدار محیط زیست هستند. شرکت سودا شیمی با رعایت تمامی استانداردهای بین‌المللی، تنها محصولات با کیفیت بالا را برای کاربردهای مجاز و ایمن تأمین می‌کند.

خطرات و ملاحظات ایمنی تری کلرو اتیلن (MSDS)

تری کلرو اتیلن (TCE) یک ماده شیمیایی با خطرات جدی برای سلامت انسان و محیط زیست است. برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) برای این ترکیب، اطلاعات حیاتی را در مورد خطرات، اقدامات احتیاطی، تجهیزات حفاظت فردی (PPE) و پروتکل‌های اضطراری ارائه می‌دهد. رعایت دقیق این ملاحظات برای هر کسی که با تری کلرو اتیلن صنعتی سر و کار دارد، الزامی است.

تأثیر بر سلامت انسان

تماس با TCE، چه از طریق استنشاق، تماس پوستی یا بلع، می‌تواند عوارض جدی و مزمن ایجاد کند. این ماده به عنوان یک تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی شناخته می‌شود.

• سیستم عصبی مرکزی: استنشاق بخارات TCE می‌تواند منجر به سردرد، سرگیجه، خواب‌آلودگی، کاهش هوشیاری، عدم تعادل، لرزش و در غلظت‌های بالا، بیهوشی شود. این ماده حتی در گذشته به عنوان بی‌حس‌کننده در جراحی‌ها استفاده می‌شد که امروزه منسوخ شده است.
• سرطان‌زا بودن: سازمان‌های بین‌المللی معتبری مانند آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC) TCE را به عنوان یک عامل “احتمالاً سرطان‌زای انسانی” (گروه 2A) طبقه‌بندی کرده‌اند. مطالعات نشان داده‌اند که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض این ماده می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها، از جمله سرطان کلیه، کبد و لنفوم غیرهاجکین را افزایش دهد.
• آسیب به کبد و کلیه: TCE به دلیل متابولیسم در بدن، می‌تواند به کبد و کلیه‌ها آسیب برساند و عملکرد آن‌ها را مختل کند.
• آسیب به قلب و سیستم ایمنی: مطالعات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض TCE ممکن است با آسیب به قلب و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن همراه باشد.
• اثرات تولیدمثلی و تکوینی: این ماده می‌تواند بر باروری تأثیر گذاشته و در زنان باردار، به جنین آسیب برساند.
• تماس پوستی و چشمی: تماس مستقیم با مایع TCE می‌تواند باعث تحریک شدید، قرمزی، درد و حتی سوختگی شیمیایی پوست و چشم شود. جذب پوستی نیز از دیگر راه‌های ورود این ماده به بدن است که می‌تواند منجر به درماتیت (التهاب پوست) شود.
• استنشاق: استنشاق طولانی‌مدت بخارات این حلال، آسیب جدی به مجاری تنفسی وارد کرده و می‌تواند منجر به مسمومیت حاد و مزمن گردد.

مقادیر مجاز تماس (PELs, TLVs)

برای حفاظت از کارگران در برابر خطرات TCE، سازمان‌های بهداشتی و ایمنی صنعتی، مقادیر مجاز تماس را تعیین کرده‌اند. رعایت این استانداردها برای محیط‌های تری کلرو اتیلن صنعتی حیاتی است.

• NIOSH (مؤسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی): مقدار مجاز تماس 2 ppm در 60 دقیقه برای کاربرد بیهوشی (کاربرد منسوخ). برای سایر کاربردها، غلظت مجاز حدود 25 ppm در 10 ساعت کاری گزارش شده است.
• ACGIH (کنفرانس دولتی متخصصان بهداشت صنعتی آمریکا): مقدار مجاز تماس برای 8 ساعت کاری (TWA) 50 ppm و برای تماس‌های کوتاه مدت (STEL) 100 ppm گزارش شده است.
• OSHA (اداره ایمنی و بهداشت شغلی): حد مجاز مواجهه (PEL) را 100 ppm (میانگین وزنی زمانی برای 8 ساعت) تعیین کرده است، با محدودیت سقف 200 ppm و حداکثر مواجهه 300 ppm در یک دوره 5 دقیقه‌ای در هر 2 ساعت.

تجهیزات حفاظت فردی (PPE)

استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب برای جلوگیری از تماس مستقیم با TCE ضروری است:

• ماسک تنفسی: ماسک‌های تنفسی با فیلتر بخارات آلی (مانند کارتریج NIOSH-approved) برای محافظت در برابر استنشاق بخارات. در غلظت‌های بالا یا فضاهای بسته، تجهیزات تنفسی هوارسان (SCBA) لازم است.
• دستکش‌های مقاوم شیمیایی: دستکش‌هایی از جنس نیتریل، بوتیل یا لامینات (چند لایه) که مقاومت خوبی در برابر TCE دارند. دستکش‌های لاتکس یا PVC مناسب نیستند.
• عینک ایمنی یا شیلد محافظ صورت: برای محافظت چشم‌ها در برابر پاشش مایع یا بخارات.
• لباس کار محافظ: لباس‌های مقاوم شیمیایی برای جلوگیری از تماس پوستی.

اقدامات اورژانسی

در صورت بروز حادثه و تماس با TCE، اقدامات اورژانسی باید فورا انجام شوند:

• تماس پوستی: فورا ناحیه آلوده را با آب و صابون فراوان به مدت حداقل 15 دقیقه شستشو دهید. لباس‌های آلوده را از تن خارج کنید.
• تماس چشمی: چشم‌ها را با آب فراوان به مدت حداقل 15-20 دقیقه شستشو دهید و پلک‌ها را بالا نگه دارید. فورا به پزشک مراجعه کنید.
• استنشاق: فرد را به هوای تازه منتقل کنید. اگر تنفس دشوار شد، اکسیژن مصنوعی بدهید. در صورت قطع تنفس، عملیات احیا را آغاز کنید و فورا به اورژانس اطلاع دهید.
• بلع: هرگز به فرد بیهوش چیزی ننوشانید. دهان را با آب بشویید. در صورت هوشیاری، مقدار کمی آب به فرد بدهید و فورا به اورژانس اطلاع دهید.
• تهویه مناسب و سیستم‌های اطفاء حریق: محیط‌های کاری باید دارای تهویه مناسب باشند تا غلظت بخارات TCE در حداقل ممکن نگه داشته شود. TCE غیرقابل اشتعال است، اما در صورت حضور آتش‌سوزی در مجاورت آن، از آب پودری، کف یا دی‌اکسید کربن برای اطفاء حریق استفاده شود.

شرکت سودا شیمی به اهمیت رعایت پروتکل‌های ایمنی تأکید دارد و همواره برگه اطلاعات ایمنی (MSDS) محصول را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد تا استفاده از تری کلرو اتیلن صنعتی با حداکثر ایمنی و مسئولیت‌پذیری انجام شود. آموزش‌های لازم برای کارکنان و اقدامات پیشگیرانه، نقش کلیدی در کاهش خطرات این ماده دارند.

تأثیر تری کلرو اتیلن بر محیط زیست

گذشته از خطرات سلامتی، تری کلرو اتیلن (TCE) یکی از آلاینده‌های مهم محیط زیست به شمار می‌رود که تأثیرات گسترده‌ای بر آب، خاک، هوا و حیات آبی دارد. ماهیت شیمیایی و پایداری نسبی این ماده، چالش‌های جدی را در زمینه پاکسازی و مدیریت آن ایجاد کرده است.

آلودگی آب‌های زیرزمینی و آشامیدنی

یکی از نگران‌کننده‌ترین تأثیرات TCE، آلودگی آب‌های زیرزمینی و به تبع آن، آب‌های آشامیدنی است. این آلودگی اغلب به دلایل زیر رخ می‌دهد:

• دفع نامناسب: دفع غیرصحیح پساب‌های صنعتی حاوی TCE به طبیعت.
• نشت از مخازن ذخیره: نشتی از مخازن، خطوط لوله، و محل‌های دفن زباله که حاوی این ماده هستند.
• سرنوشت TCE در آب: TCE به دلیل حلالیت کم در آب و چگالی بالا، تمایل دارد به عمق آب‌های زیرزمینی نفوذ کند و در لایه‌های عمیق‌تر تجمع یابد. این ویژگی باعث می‌شود پاکسازی آن از منابع آبی بسیار دشوار و پرهزینه باشد و ماندگاری طولانی‌مدتی داشته باشد.

تری کلرو اتیلن به دلیل چگالی بالا و حلالیت کم، یک آلاینده پایدار در آب‌های زیرزمینی است که پاکسازی آن نیازمند رویکردهای پیچیده و طولانی‌مدت است.

آلودگی هوا

TCE به دلیل فراریت بالا، به سرعت از سطوح مایع یا خاک تبخیر شده و وارد فاز گازی در اتمسفر می‌شود. این خاصیت منجر به آلودگی هوا می‌شود:

• فراریت بالا: این ماده حتی در دمای اتاق به سرعت تبخیر می‌شود و به بخارات سمی تبدیل می‌گردد.
• واکنش با سایر آلاینده‌ها: در اتمسفر، TCE می‌تواند با سایر آلاینده‌ها و ترکیبات شیمیایی واکنش داده و ترکیبات ثانویه مضر جدیدی را تشکیل دهد که به لایه اوزون آسیب می‌رسانند یا به عنوان عوامل سمی عمل می‌کنند.

تأثیر بر خاک

نشت TCE به خاک، می‌تواند منجر به آلودگی وسیع و کاهش کیفیت خاک شود. این ماده می‌تواند در خاک نفوذ کرده و به منابع آبی زیرزمینی برسد، یا به بخارات سمی تبدیل شده و وارد هوا شود. سمیت این ماده برای میکروارگانیسم‌ها و گیاهان خاکی نیز موضوع مطالعاتی بوده است.

تأثیر بر حیات آبی و موجودات زنده

TCE تأثیرات مضری بر اکوسیستم‌های آبی دارد:

• سمیت برای آبزیان: این ماده دارای سمیت متوسط برای آبزیان است و می‌تواند به سلامت ماهی‌ها، دوزیستان و سایر موجودات آبزی آسیب برساند.
• میزان تجمع زیستی (Bioaccumulation): مطالعات نشان داده‌اند که TCE می‌تواند به میزان محدودی در بافت موجودات زنده، از جمله ماهی‌ها، تجمع یابد. این تجمع زیستی به معنای افزایش غلظت ماده در بافت‌های ارگانیسم‌های بالاتر در زنجیره غذایی است، اگرچه میزان آن در مورد TCE نسبت به برخی دیگر از آلاینده‌ها کمتر است.

پایداری و تجزیه

تری کلرو اتیلن مقاومت نسبی در برابر تجزیه طبیعی (زیستی و شیمیایی) دارد و می‌تواند برای مدت زمان طولانی در محیط زیست باقی بماند. این پایداری، بقای طولانی‌مدت آن در آب‌های زیرزمینی و خاک را تضمین می‌کند و چالش‌های مدیریتی را افزایش می‌دهد.

روش‌های پاکسازی (Remediation)

به دلیل پایداری و خطرات TCE، روش‌های مختلفی برای پاکسازی مناطق آلوده توسعه یافته‌اند که اغلب پیچیده و گران‌قیمت هستند:

• استخراج بخار از خاک (Soil Vapor Extraction – SVE): برای حذف بخارات TCE از خاک.
• پمپ و تصفیه (Pump and Treat): پمپاژ آب آلوده از زیرزمین و تصفیه آن.
• زیست‌درمانی (Bioremediation): استفاده از میکروارگانیسم‌ها برای تجزیه TCE.
• اکسیداسیون شیمیایی درجا (In Situ Chemical Oxidation – ISCO): تزریق مواد شیمیایی اکسیدکننده به زیرزمین برای تخریب TCE.

درک این تأثیرات زیست‌محیطی، بر اهمیت استفاده مسئولانه و دفع صحیح تری کلرو اتیلن صنعتی تأکید می‌کند. شرکت سودا شیمی با اطلاع از این چالش‌ها، همواره بر رعایت استانداردهای زیست‌محیطی در فرآیندهای مرتبط با محصولات خود تأکید دارد.

جایگزین‌ها و روند کاهش مصرف تری کلرو اتیلن

با افزایش آگاهی از خطرات تری کلرو اتیلن برای سلامت انسان و محیط زیست، روند جهانی به سمت کاهش مصرف و جایگزینی آن با مواد ایمن‌تر و سازگارتر با محیط زیست حرکت کرده است. قوانین و محدودیت‌های سختگیرانه‌تری در سطح بین‌المللی برای استفاده و دفع این ماده وضع شده‌اند که نقش مهمی در این تغییر رویکرد ایفا می‌کنند.

چرا مصرف TCE در حال کاهش است؟

دلایل اصلی کاهش مصرف تری کلرو اتیلن شامل موارد زیر است:

1. تشدید قوانین و مقررات: سازمان‌های نظارتی بین‌المللی و ملی، محدودیت‌های سختی را برای انتشار و استفاده از TCE اعمال کرده‌اند. این قوانین شامل ممنوعیت استفاده در برخی صنایع، تعیین مقادیر مجاز تماس بسیار پایین و الزامات سختگیرانه برای دفع می‌شود.
2. افزایش آگاهی از خطرات: تحقیقات گسترده و گزارش‌های متعدد، خطرات سرطان‌زایی و سایر تأثیرات منفی TCE بر سلامت را به اثبات رسانده‌اند. این آگاهی عمومی و تخصصی، فشار برای یافتن جایگزین‌های ایمن‌تر را افزایش داده است.
3. فشارهای زیست‌محیطی: آلودگی گسترده آب‌های زیرزمینی و خاک توسط TCE، نیاز به یافتن حلال‌هایی با پتانسیل آلایندگی کمتر را ضروری ساخته است.
4. توسعه فناوری: پیشرفت در علم شیمی و مهندسی، منجر به توسعه حلال‌ها و فرآیندهای جدیدی شده است که عملکرد مشابه یا حتی بهتری نسبت به TCE دارند، اما با خطرات به مراتب کمتر.

معرفی جایگزین‌های ایمن‌تر

برای بسیاری از کاربردهای تری کلرو اتیلن صنعتی، جایگزین‌های متعددی توسعه یافته‌اند که از نظر ایمنی و محیط زیست، مزایای قابل توجهی دارند:

• پرکلرواتیلن (PCE): در گذشته به عنوان جایگزین TCE در خشکشویی و برخی کاربردهای چربی‌زدایی مورد استفاده قرار گرفت، اما خود نیز دارای خطراتی است و اکنون در حال جایگزینی با مواد ایمن‌تر است.
• حلال‌های بر پایه آب: شوینده‌های قلیایی و اسیدی بر پایه آب، گزینه خوبی برای چربی‌زدایی فلزات هستند. این حلال‌ها معمولاً غیرسمی و غیرقابل اشتعال‌اند و تأثیرات زیست‌محیطی کمتری دارند.
• هیدروکربن‌های کلره کمتر سمی: برخی از حلال‌های کلره جدیدتر با پروفایل سمی کمتر در حال توسعه و استفاده هستند، اگرچه همچنان نیاز به احتیاط دارند.
• حلال‌های سبز و زیست‌تخریب‌پذیر: استفاده از حلال‌هایی با منشأ زیستی مانند استرها، کتون‌ها و الکل‌های خاص که از منابع تجدیدپذیر به دست می‌آیند و به راحتی در طبیعت تجزیه می‌شوند.
• فرآیندهای مکانیکی و فیزیکی: در برخی موارد، روش‌های فیزیکی مانند تمیز کردن با اولتراسونیک یا بلاستینگ (سندبلاست) می‌توانند جایگزین فرآیندهای شیمیایی چربی‌زدایی شوند.
• دی‌کلرومتان (DCM): در برخی کاربردها به عنوان حلال استفاده می‌شود، اما این ماده نیز نگرانی‌های ایمنی و سلامت خاص خود را دارد.
• ن-پروپیل برومید (nPB): یک حلال کلردار دیگر که در برخی صنایع به عنوان جایگزین استفاده شده است، اما این ماده نیز مورد بررسی‌های سم‌شناسی و ایمنی قرار دارد و در برخی مناطق محدود شده است.

قوانین و محدودیت‌های جهانی

سازمان‌های بین‌المللی و کشورها، محدودیت‌های سختگیرانه‌ای برای TCE وضع کرده‌اند:

• در اتحادیه اروپا، استفاده از TCE به طور کلی محدود شده است و برای برخی کاربردهای خاص، مجوزهای ویژه لازم است.
• سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده (EPA) نیز اقداماتی را برای ممنوعیت TCE در برخی کاربردهای چربی‌زدایی بخار و سایر مصارف مشخص، پیشنهاد یا نهایی کرده است.
• پروتکل مونترال که به کنترل مواد کاهنده اوزون می‌پردازد، به طور غیرمستقیم بر تولید برخی ترکیبات واسط که TCE در تولید آن‌ها نقش دارد، تأثیر می‌گذارد.

این روند جهانی نشان‌دهنده حرکت به سمت شیمی پایدارتر و ایمن‌تر است. با این حال، در صنایعی که هنوز به تری کلرو اتیلن صنعتی نیاز دارند، تأمین‌کنندگانی مانند سودا شیمی با رعایت بالاترین استانداردها، این محصول را به طور مسئولانه ارائه می‌دهند و آماده مشاوره برای انتخاب جایگزین‌های مناسب هستند.

بازار جهانی خرید و فروش تری کلرو اتیلن

با وجود روند کاهش مصرف تری کلرو اتیلن به دلیل نگرانی‌های سلامتی و زیست‌محیطی، بازار جهانی این ماده همچنان فعال است و نقش مهمی در برخی صنایع ایفا می‌کند. بررسی آمار، بازیگران اصلی و عوامل مؤثر بر قیمت تری کلرو اتیلن، دیدگاهی جامع از وضعیت کنونی این بازار ارائه می‌دهد.

آمار و ارقام

بازار جهانی تری کلرو اتیلن در سال‌های اخیر شاهد تغییر و تحولات بسیاری بوده است. با وجود کاهش در برخی کاربردها، نیاز به آن در صنایع خاص همچنان ادامه دارد:

• بر اساس گزارش‌ها، حجم بازار جهانی تری کلرو اتیلن در سال 2020 حدود 374.8 میلیون دلار آمریکا بوده است.
• پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که با وجود کاهش در برخی سگمنت‌ها، ارزش بازار تا سال 2026 به 467.8 میلیون دلار خواهد رسید که نشان‌دهنده رشد آرام اما پایدار در برخی بخش‌های خاص است، خصوصاً در کشورهایی که قوانین زیست‌محیطی کمتری دارند یا تقاضا برای تولید مبردها و واسطه‌های شیمیایی هنوز بالاست.
• بیشترین میزان مصرف این ترکیب در سال 2018 به عنوان حلال، حدود 71 درصد از کل ظرفیت تولید را به خود اختصاص داده بود.

کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده اصلی

تولید و مصرف تری کلرو اتیلن در جهان به صورت متمرکز در برخی مناطق جغرافیایی انجام می‌شود:

• کشورهای تولیدکننده برتر: ایالات متحده آمریکا، چین و ژاپن از جمله کشورهای پیشرو در تولید این ماده هستند. در سال 2017، آمریکا با حدود 34 درصد، چین با 30 درصد و ژاپن با 14 درصد، سه کشور برتر در حوزه تولید بودند.
• مناطق مصرف‌کننده: علاوه بر این کشورها، اروپا، آمریکای جنوبی، خاورمیانه و آفریقا نیز بخش‌هایی از بازار مصرف جهانی را تشکیل می‌دهند. تقاضا در این مناطق تحت تأثیر رشد صنعتی و قوانین محلی است.

شرکت‌های برتر تولیدکننده/تأمین‌کننده در جهان

بازار جهانی TCE توسط چند بازیگر کلیدی اداره می‌شود که سهم عمده‌ای از تولید و عرضه این محصول را در اختیار دارند:

• گروه Befar
• Solvchem
• Westlake Chemical
• 2M Holdings
• Olin
• Dongxing
• Dakang
• Shinlon
• Solvay
• AGC

این شرکت‌ها نقش مهمی در تأمین نیاز صنایع مختلف به تری کلرو اتیلن صنعتی ایفا می‌کنند و همواره در تلاش برای بهبود فرآیندهای تولید و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی هستند.

عوامل مؤثر بر قیمت تری کلرو اتیلن

قیمت تری کلرو اتیلن تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که نوسانات بازار را رقم می‌زند:

• قیمت مواد اولیه: هزینه تهیه اتیلن و کلرین به عنوان مواد اولیه اصلی، تأثیر مستقیمی بر قیمت تری کلرو اتیلن دارد.
• قوانین و مقررات زیست‌محیطی: تشدید قوانین و هزینه‌های مربوط به تصفیه پساب‌ها و کنترل انتشار، می‌تواند قیمت تری کلرو اتیلن را افزایش دهد.
• عرضه و تقاضا جهانی: تعادل بین عرضه و تقاضا در بازارهای بین‌المللی نقش تعیین‌کننده‌ای در قیمت‌گذاری دارد. کاهش تقاضا در برخی کشورها و افزایش در کشورهای دیگر، می‌تواند باعث نوسان شود.
• نرخ ارز: از آنجایی که خرید تری کلرو اتیلن اغلب در بازارهای بین‌المللی انجام می‌شود، نوسانات نرخ ارز (به ویژه دلار) تأثیر قابل توجهی بر قیمت نهایی در کشورهای واردکننده دارد.
• هزینه‌های لجستیک و حمل‌ونقل: هزینه حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی این ماده شیمیایی نیز در قیمت تری کلرو اتیلن مؤثر است.

کشور تولیدکننده برتر (سال 2017)	سهم بازار جهانی
ایالات متحده آمریکا	حدود 34%
چین	حدود 30%
ژاپن	حدود 14%

سودا شیمی به عنوان یکی از تأمین‌کنندگان معتبر در بازار، با رصد دقیق این عوامل و با بهره‌گیری از روابط تجاری گسترده، تلاش می‌کند تا بهترین قیمت تری کلرو اتیلن را با تضمین کیفیت به مشتریان خود ارائه دهد. تیم کارشناسی سودا شیمی همواره آماده ارائه مشاوره در خصوص نوسانات قیمت تری کلرو اتیلن و شرایط خرید تری کلرو اتیلن است.

نحوه خرید تری کلرو اتیلن و استعلام قیمت

خرید تری کلرو اتیلن، به ویژه نوع تری کلرو اتیلن صنعتی، نیازمند توجه به نکات کلیدی و انتخاب تأمین‌کننده‌ای معتبر و قابل اعتماد است. از آنجایی که این ماده دارای ملاحظات ایمنی و زیست‌محیطی خاصی است، کیفیت محصول و پشتیبانی فنی از اهمیت بالایی برخوردار است. سودا شیمی در این راستا، تجربه و تعهد خود را برای ارائه بهترین خدمات به مشتریان به کار می‌گیرد.

اهمیت خرید از تأمین‌کنندگان معتبر

برای اطمینان از کیفیت، خلوص و اصالت تری کلرو اتیلن، باید آن را از شرکت‌هایی تهیه کرد که دارای سابقه درخشان و گواهی‌نامه‌های استاندارد بین‌المللی باشند. یک تأمین‌کننده معتبر، محصولی با مشخصات فنی دقیق ارائه می‌دهد و برگه آنالیز محصول (COA) و برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) را در اختیار مشتری قرار می‌دهد. این اسناد، اطلاعات لازم برای استفاده ایمن و مسئولانه از محصول را تضمین می‌کنند.

معرفی شرکت سودا شیمی

شرکت سودا شیمی با سال‌ها تجربه در زمینه واردات و تأمین مواد شیمیایی صنعتی، دارویی و غذایی، به عنوان یک مرجع مطمئن و دانش‌محور در این حوزه شناخته می‌شود. ما مفتخریم که تری کلرو اتیلن با کیفیت بالا را به صورت مستقیم و با تضمین اصالت محصول به مشتریان خود در سراسر کشور عرضه می‌کنیم.

• واردکننده و تأمین‌کننده مستقیم: سودا شیمی به عنوان واردکننده مستقیم، تضمین‌کننده کیفیت و خلوص محصول است.
• تضمین کیفیت و آنالیز محصول: تمامی محصولات ارائه شده توسط سودا شیمی دارای برگه آنالیز (COA) معتبر هستند که کیفیت و مشخصات فنی محصول را تأیید می‌کنند.
• مشاوره تخصصی: کارشناسان مجرب سودا شیمی آماده ارائه مشاوره تخصصی در زمینه انتخاب، کاربرد و ملاحظات ایمنی تری کلرو اتیلن صنعتی هستند.

دعوت به تماس برای مشاوره و استعلام قیمت تری کلرو اتیلن

اگر قصد خرید تری کلرو اتیلن را دارید و یا می‌خواهید از قیمت تری کلرو اتیلن مطلع شوید، کارشناسان فروش و فنی سودا شیمی آماده پاسخگویی به سوالات شما و ارائه بهترین راه حل‌ها هستند. شما می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی با ما تماس بگیرید و درخواست خود را مطرح نمایید.

• استعلام قیمت روز: با توجه به نوسانات بازار، برای دریافت قیمت تری کلرو اتیلن در هر لحظه، با کارشناسان ما تماس بگیرید.
• دریافت برگه آنالیز محصول (COA): قبل از خرید تری کلرو اتیلن، می‌توانید برگه آنالیز محصول را از ما درخواست کنید.
• مشاوره فنی: تیم متخصص سودا شیمی در تمامی مراحل خرید تری کلرو اتیلن، از انتخاب محصول تا تحویل و نکات استفاده، همراه شما خواهد بود.

تعهد سودا شیمی به ارائه محصولات با کیفیت و خدمات مشتریان، باعث شده تا بسیاری از صنایع برای تأمین نیازهای شیمیایی خود به ما اعتماد کنند. برای تجربه خریدی مطمئن و دریافت اطلاعات کامل، با ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول

آیا تری کلرو اتیلن سرطان‌زا است و چه سازمان‌هایی آن را طبقه‌بندی کرده‌اند؟

بله، تری کلرو اتیلن (TCE) توسط آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC) به عنوان “احتمالاً سرطان‌زای انسانی” (گروه 2A) طبقه‌بندی شده است و با افزایش خطر برخی سرطان‌ها مرتبط است.

تفاوت اصلی تری کلرو اتیلن با پرکلرواتیلن در کاربردها و خطراتشان چیست؟

تری کلرو اتیلن عمدتاً برای چربی‌زدایی فلزات به کار می‌رفت، در حالی که پرکلرواتیلن (PCE) حلال اصلی در خشکشویی است؛ هر دو کلردار و سمی هستند، اما کاربردهای غالب متفاوتی دارند و پروفایل‌های خطرات خاص خود را دارند.

چگونه می‌توان تری کلرو اتیلن را به طور ایمن نگهداری و در پایان عمر مفید دفع کرد؟

تری کلرو اتیلن را باید در ظروف در بسته، در مکانی خنک، خشک، با تهویه مناسب و دور از نور مستقیم خورشید و منابع حرارتی نگهداری کرد؛ دفع آن نیازمند رعایت مقررات زیست‌محیطی سختگیرانه و از طریق شرکت‌های تخصصی است.

چه جایگزین‌های ایمن‌تر و دوستدار محیط زیستی برای چربی‌زدایی صنعتی وجود دارد؟

جایگزین‌های ایمن‌تر برای چربی‌زدایی صنعتی شامل حلال‌های بر پایه آب (شوینده‌های قلیایی و اسیدی)، حلال‌های سبز و زیست‌تخریب‌پذیر و روش‌های فیزیکی مانند تمیز کردن با اولتراسونیک هستند.

آیا وجود TCE در آب آشامیدنی خطرناک است و چه روش‌هایی برای حذف آن وجود دارد؟

بله، وجود تری کلرو اتیلن (TCE) در آب آشامیدنی خطرناک است و می‌تواند عوارض سلامتی جدی ایجاد کند؛ روش‌های حذف آن شامل فیلتراسیون کربن فعال، تهویه هوا (aeration) و سیستم‌های پمپ و تصفیه برای آب‌های زیرزمینی است.

نتیجه‌گیری

تری کلرو اتیلن (TCE) با وجود سابقه طولانی و کاربردهای گسترده در صنایع مختلف، به ویژه به عنوان یک حلال صنعتی قدرتمند برای چربی‌زدایی فلزات، اکنون با چالش‌های پیچیده‌ای در زمینه سلامت انسان و محیط زیست مواجه است. شناخت دقیق خواص شیمیایی، روش‌های تولید، خطرات بالقوه و تأثیرات زیست‌محیطی آن، برای هر گونه استفاده مسئولانه از این ماده حیاتی است.

روند جهانی نشان‌دهنده کاهش مصرف TCE و گرایش به سمت جایگزین‌های ایمن‌تر و پایدارتر است، که این امر مستلزم رعایت استانداردهای سختگیرانه بین‌المللی در استفاده و دفع آن می‌باشد. در چنین شرایطی، خرید تری کلرو اتیلن از تأمین‌کننده‌ای معتبر که به کیفیت محصول، انطباق با مقررات و ارائه مشاوره تخصصی متعهد باشد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

سودا شیمی با تکیه بر تجربه و تخصص خود، به عنوان مرجعی مطمئن برای تأمین تری کلرو اتیلن صنعتی با کیفیت بالا و ارائه خدمات مشاوره‌ای جامع در کنار ارائه بهترین قیمت تری کلرو اتیلن، در کنار صنعتگران و متخصصان قرار دارد. ما به تعهد خود در ارائه محصولات با استانداردهای جهانی و رعایت اصول ایمنی و زیست‌محیطی پایبندیم و آماده پاسخگویی به تمامی نیازهای شما در این حوزه هستیم.